Obez İrlanda, cılız Hollanda
Obezite ile mücadele önümüzdeki yılların en önemli sağlık sorunları arasında yer alıyor. Çünkü Dünya Sağlık Örgütü, Avrupa ülkelerinin 15 yıl sonra ciddi bir obezite sorunuyla karşı karşıya kalacağı uyarısında bulundu. Bu uyarı doğal olarak obezite ile mücadele konusunu gündemde tutuyor. Obezite ile mücadele nasıl yapılır, ülkelerin obezite oranları gibi konuları bu yazıda okuyabilirsiniz.
Obezite ne demek? Obezite nedir?
Obezite nedir? Obezite aşırı yağ dokusu olarak tanımlanır. Aşırı yağ (yağ) dokusunu belirlemek için birkaç farklı yöntem vardır; en yaygın olanı Vücut Kitle İndeksi (BMI)’dir. Yağ hücresi bir endokrin hücredir ve yağ dokusu bir endokrin organıdır.
Bu nedenle, yağ dokusu metabolitleri, sitokinleri, lipitleri ve diğerleri arasında pıhtılaşma faktörleri de dahil olmak üzere bir dizi ürünü salgılar. Belirgin derecede aşırı yağlanma ya da obezite dolaşımdaki yağ asitleri ve iltihap düzeylerinin artmasına neden olur. Bu, insülin direncine yol açabilir ve bu da tip 2 diyabete neden olabilir.
Obezite nasıl hesaplanır?
Obez miyim diye merak ediyor olabilirsiniz. Obezite boy ve kilo değeri ile yapılan Vücut Kitle İndeksi (VKİ) – Body Mass Index (BMI) hesaplaması kullanılıyor.
Vücut kitle indeksi, kilogram olarak ağırlığın, metre cinsinden boy uzunluğunun karesine bölünmesiyle elde edilir. Vücut kitle indeksi (VKİ) hesaplama değeri 30’un üzerinde ise o kişi obez, 40’ın üzerinde ise kişi morbid obez olarak kabul ediliyor. Siz de obez miyim testini kendiniz yapabilirsiniz!
Obezite ülke sıralaması içerisinde risk barındırmayan ve istisna oluşturan tek ülke ise Hollanda. Dünya Sağlık Örgütü (DSÖ) uzmanlarının Prag’da düzenlenen bir kongrede açıkladığı rapora göre, Avrupa ‘devasa boyutlara varan bir şişmanlık krizi’ ile karşı karşıya kalacak.
Uzmanlar 2030 yılına kadar hemen hemen tüm Avrupa ülkelerinde obeziteden muzdarip insanların sayısının büyük artış göstereceği tahmininde bulunuyor. Bu durumdan özellikle erkeklerin etkileneceğine dikkat çekiliyor.
Avrupa’da önümüzdeki 15 yılda büyük bir obezite riski bulunuyor
Obezite ülke sıralaması
Obezite, ABD’li yetişkin nüfusun üçte birini (yaklaşık 78.6 milyon Amerikalı) etkileyen bir hastalıktır. Obeziteye sahip Amerikalıların sayısı son yıllarda yavaşlamış ancak tersine dönme belirtisi göstermeyen bir trend olan 1960’dan beri istikrarlı bir şekilde artmıştır. Bugün, ABD’li yetişkinlerin yüzde 69’u obezite veya aşırı kilolu olanlardan olmak üzere kategorize edilmiştir.
Avrupa’da önümüzdeki 15 yılda büyük bir obezite riski bulunuyor.
Ülkelerin obezite oranları
Ülkelerin obezite oranları nedir? Deutsche Welle Türkçe’nin verdiği habere göre özellikle İrlanda ve İngiltere’deki durumun kaygı uyandırıcı olduğu belirtildi. Hesaplamalar doğrultusunda, 2030 yılında çok az sayıda İrlandalının normal kilosunda olacağı tahmin ediliyor. Buna göre, İrlandalı erkeklerin yüzde 89’u aşırı kilolu, yüzde 48’i ise obez olacak. İngiltere’de ise 15 yıl sonra kadınların üçte birinin, erkeklerin de yüzde 36’sının obez olacağı tahmin ediliyor. Dünya Sağlık Örgütü, Yunanistan, İsveç, İspanya ve Çek Cumhuriyeti’nde de aşırı kiloluların sayısının artacağı öngörüsünde bulunuyor. Örgüt, 15 yıl içinde Avrupa genelinde hemen hemen bütün Avrupa ülkelerinde aşırı kilolu insanların sayısında artış bekliyor.
Obezitenin sonuçları
Obezite dünyada artmaktadır. Yüksek vücut kitle indeksi, çocukluk ve maternal beslenme yetersizliği, yüksek tansiyon, yüksek kolestrol, güvensiz cinsel ilişki, demir eksikliği, sigara içme, alkol ve güvensiz su gibi önemli küresel sağlık sorunları ile şimdi sırada yer alıyor
En obez ülke İrlanda iken obezite tehlikesinin en az olduğu ülke Hollanda
DSÖ Avrupa’nın bu konudaki tek istisnayı ise Hollanda’nın oluşturduğunu açıkladı. Hollanda’da obez erkeklerin oranının 2010’daki yüzde 10’dan 2030 yılında yüzde 8’e gerilemesi bekleniyor.
Obezite ile nasıl mücadele edilir?
Obeziteye sahip insanlar için, yalnızca yaşam tarzı değişikliklerine dayanan kilo verme işlemi gerçekleştirmek çok zor olabilir ve bunun da devam etmesi daha zor olabilir. Obezite ilaçları gibi destekleyici stratejiler, bazı bireylerde etkili bir şekilde obezite tedavisi için önemli araçlar olabilir.
Hastalığın karmaşık doğası göz önüne alındığında, tek bir ilacın salgını düzeltmesi muhtemel değildir. Obezite tedavileri için ek araştırma ve geliştirme çabalarına ihtiyaç duyulmaktadır. Çünkü hipertansiyon gibi ilgili hastalıklar için 100’den fazla ilaç mevcuttur, ancak obezitenin uzun süreli tedavisi için sadece 6 ilaç onaylanmıştır.
Obezite ile mücadele nasıl yapılır?
Obezite sıralaması ülkeleri tehdit ediyor. Obezite sorunu ile mücadele için tüm dünyada pek çok çaba harcanıyor.
Obezite İle Mücadele Vakfı, Obezite ile Mücadele Derneği, Obeziteyle mücadele Derneği (OMDER), Obezite Mücadele Vakfı, Obezite Derneği gibi kuruluşlar da bu konuda büyük çaba harcıyor.
OMDER obeziteyle mücaele için birkaç madde sıralıyor:
- Stres kontrolü
- Mükemmeliyetçi zihniyetten uzaklaşma
- Uyku düzenini sağlama
- Olumlu telkinlerde bulunma
En obez ülke İrlanda iken obezite tehlikesinin en az olduğu ülke Hollanda
Obez insanlar
Dünya obez inanlar dünyası haline geliyor. Dünya Sağlık Örgütü, raporda 53 ülkedeki durumu inceledi. Raporu kaleme alan uzmanlardan İngiliz Laura Weber, Avrupa için “çok rahatsız edici öngörüler” oluştuğunu, bu eğilimi tersine döndürmek için acil olarak siyasi önlemler alınması gerektiğini belirtti. Obezitenin sonuçları dünya için büyük tehlikeler içeriyor.
Dünya Sağlık Örgütü’nün 2014 verilerine göre, dünya genelinde aşırı kiloluların sayısı 1 milyar 900 milyon, obezlerin sayısı ise 600 milyon dolayında. Örgüt, söz konusu rakamların 1980 yılından bu yana iki kat yükseldiğini açıklamıştı.
Obezite sorunu ve obetize sonuçları
Obezite sorunu kemiklerin, eklemlerin ve organlarınıza daha fazla stres atarak onları zorlamalarını sağlar. Çok fazla vücut yağı kan basıncınızı ve kolesterolünüzü yükseltir ve kalp hastalığı ve inme olasılığını artırır. Ayrıca osteoartrit, sırt ağrısı, astım ve uyku apnesi gibi durumları kötüleştirir.
Çok fazla yağ hücrelere zarar verebilecek iltihaba neden olur. Obezite aynı zamanda birkaç kanser çeşidine bağlıdır. Aynı zamanda vücudunuzun kan şekerinizi kontrol eden insülin için daha az iyi yanıt vermesini sağlayabilir. Zamanla, bu tip 2 diyabet yol açabilir.
Obezite tedavisi
Obezite tedavisinin amacı sağlıklı bir kiloya ulaşmak ve kalmaktır. Yeme ve aktivite alışkanlıklarınızı anlamanıza ve bunlarda değişiklikler yapmanıza yardımcı olmak için bir diyetisyen, davranış danışmanı veya obezite uzmanı dahil olmak üzere sağlık uzmanlarından oluşan bir ekiple çalışmanız gerekebilir.
Obezite tedavisinde ilk tedavi hedefi genelde hafif bir kilo kaybıdır – toplam ağırlığınızın yüzde 3 ila 5’idir. Bu, 91 kilogram ağırlığındaysanız ve BMI standartlarına göre obez değilseniz, sağlığınızın iyileşmeye başlamasını sağlamak için sadece 6 ila 10 kilo (2,7 ila 4,5 kg) kaybetmeniz gerekir. Bununla birlikte, ne kadar çok kilo kaybederseniz, faydalar o kadar büyük olur.
Obezite nasıl önlenir?
Tüm kilo verme programları, yeme alışkanlıklarında ve fiziksel aktivitenizde değişiklik gerektirir. Sizin için doğru olan tedavi yöntemleri, obezite seviyenize, genel sağlık durumunuza ve kilo verme planınıza katılma isteğinize bağlıdır.
Diğer obezite tedavisi araçları şunları içerir:
- Diyet, beslenme değişiklikleri
- Egzersiz ve aktivite
- Davranış değişikliği
- Reçeteli kilo verme ilaçları
- Obezite cerrahisi
Obez bebekler olmasın istiyorsanız obezite ile nasıl mücadele edilir kısaca yukarıda yer verdik. Bu mücadele sabır ve devamlı gayret gerektiriyor.
Kaynak: © Deutsche Welle Türkçe
